Πότε τα διαδικτυακά εκλογικά poll είναι αναξιόπιστα

Οι στοιχειώδεις αρχές διεξαγωγής δημοσκοπήσεων στον κόσμο που είναι φτιαγμένος «από τούβλα και λάσπη», δηλαδή offline, ορίζουν ότι θα πρέπει το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό για να γίνει προβολή στον πληθυσμό καθώς και ότι θα πρέπει να αναφέρεται το περιθώριο λάθους. Στον διαδικτυακό κόσμο, οι απαιτήσεις είναι ακόμα περισσότερες αφού υπάρχουν πολλά εργαλεία που μπορούν να «μαγειρέψουν» τα αποτελέσματα. Εν όψει εκλογών, σας μεταφέρουμε κάποιες πληροφορίες που θα σας κάνουν να δείτε με άλλα μάτια τα εκλογικά poll κατά τόπους.

Οποιονδήποτε απόφοιτο τμήματος Στατιστικής και να ρωτήσετε θα σας πει ότι για να διεξαχθεί μια δημοσκόπηση θα πρέπει να υπάρχει τυχαία αλλά αντιπροσωπευτική επιλογή, ικανού δείγματος του πληθυσμού. Οι απαντήσεις σε ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών πρέπει να ανατοποθετούνται για να μην ευνοείται η πρώτη και η τελευταία απάντηση τις οποίες έχουν την τάση να επιλέγουν οι ερωτώμενοι. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει ορατό και καταγεγραμμένο το περιθώριο λάθους της δημοσκόπησης. Ακόμα, οι δημοσκοπήσεις για τα εκλογικά αποτελέσματα θεωρείται ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν και να παρασύρουν κάποιους να ψηφίσουν υποψήφιο που έρχεται πρώτος στα poll (bandwagon effect) και άλλους ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή να ψηφίσουν υποψήφιο που δείχνει να χάνει (underdog effect).

Αυτές είναι μερικές στοιχειώδεις αρχές της διεξαγωγής μιας δημοσκόπησης, offline. Όταν μεταφερόμαστε στο Ίντερνετ, μιλάμε για online poll και εκεί η αξιοπιστία παραμένει ζητούμενο.

Πόσοι έλληνες ψηφοφόροι στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι online και πόσο συχνά μπαίνουν στο Ίντερνετ;

Από την μια, οι έλληνες ψηφοφόροι δεν είναι online σε μεγάλο βαθμό -αν κρίνει κανείς από τον βαθμό διείσδυσης του μέσου στην χώρα μας. Από την άλλη, οι χρήστες του διαδικτύου έχουν προφίλ που δείχνει ότι οι περισσότεροι είναι σχετικά μορφωμένοι, υψηλότερου εισοδήματος, είναι οι περισσότεροι άνδρες και νέοι (και μάλιστα τόσο ώστε να μην έχουν δικαίωμα ψήφου). Επιπλέον, τα νοικοκυριά που έχουν πρόσβαση στο Ίντερνετ στις αραιοκατοικημένες περιοχές, και στις ημιαστικές περιοχές παραμένει το χαμηλότερο.

• Στην Ελλάδα, το 47% του πληθυσμού μπαίνει στο Ίντερνετ κάθε μέρα ή σχεδόν κάθε μέρα (στοιχείο που έχει ιδιαίτερη σημασία, αφού αναφερόμαστε σε poll που διαρκούν συνήθως μια-δυο μέρες και, συνήθως, λιγότερο από μια εβδομάδα).

Πώς να ξεγελάσετε ένα εκλογικό online poll

Ακόμα κι αυτά τα στοιχεία όμως να αγνοούμε, όταν βλέπουμε υποψήφιους εκλογών να αναδεικνύονται στα ψηφιακά poll θα πρέπει να έχουμε κατά νου ότι υπάρχουν πολύ ωραία σκριπτάκια που μπορούν να αυτοματοποιήσουν την απόδοση ψήφων σε προεπιλεγμένο υποψήφιο και να δημιουργήσουν τις επιθυμητές εντυπώσεις. Πρόκειται για τις περίφημες επεκτάσεις του browser που μπορούν να καταγράψουν τις κινήσεις που θα κάνετε μια φορά στον browser και να τις επαναλάβουν όσες φορές ορίσετε κατά τον ίδιο τρόπο (με ένα record και ένα ατέρμονο loop στο play).

Το σενάριο έχει ως εξής: Επισκέπτεστε την σελίδα του poll και ψηφίζετε τον υποψήφιο της προτίμησής σας. Σας ευχαριστούν που ψηφίσατε και φεύγετε… Εάν επιχειρήσετε να ψηφίσετε ξανά θα δείτε ότι η ψήφος σας δεν θα γίνει δεκτή και θα λάβετε ένα μήνυμα του τύπου «έχετε ήδη ψηφίσει». Κι αυτό καθώς, η ψήφος σας έχει καταγραφεί, ως ένα cookie που έχει μείνει στο σύστημά σας, το οποίο διαβάζεται από τον δικτυακό τόπο που διεξάγει την ψηφοφορία.

Μπορείτε όμως να διαγράφετε τα cookies. Μπορείτε επίσης να ανοίξετε έναν άλλον browser και να ξαναψηφίσετε. Ακόμα, στον browser Chrome μπορείτε να επέμβετε στις ρυθμίσεις να μην αποθηκεύονται καν cookie από έναν δικτυακό τόπο στον υπολογιστή σας.

Έτσι, επισκέπτεστε ξανά την σελίδα του online poll και ξαναψηφίζετε (τον ίδιο υποψήφιο). Θα σας ευχαριστήσουν και πάλι… Θα ξανασβήσετε το cookie (αν χρειάζεται), θα ξαναφορτώσετε την σελίδα του poll και θα ξαναψηφίσετε. Πάλι θα σας ευχαριστήσουν. Εάν… βαριέστε να επαναλαμβάνετε την διαδικασία, φτιάξτε ένα macro να το κάνει για σας.

Χρησιμοποιώντας το macro, ξεκινάτε την εγγραφή της μακροεντολής
(Record). Για μια και μόνο φορά, επισκέπτεστε την σελίδα του poll και ψηφίζετε. Σβήνετε το
cookie που δείχνει ότι έχετε ψηφίσει και επισκέπτεστε
ξανά την σελίδα του poll για να ψηφίσετε ξανά. Αφού ολοκληρώσετε την
καταγραφή των ενεργειών σας στον browser ολοκληρώνετε την εγγραφή του
macro. Αφού κάνετε Save, επιλέγετε Play και η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται
όσες φορές το ζητήσετε…

• Σε κάποιες δημοσκοπήσεις ενδέχεται να έχει ληφθεί ένα ακόμα μέτρο: Να γίνονται δεκτές ψήφοι μόνο από μια χώρα. Η χώρα υποδηλώνεται από την διεύθυνση IP, αφού κάθε χώρα παίρνει IP από μια συγκεκριμένη πλειάδα αριθμητικών διευθύνσεων. Ακόμα και τότε όμως, το σύστημα μπορεί να ξεγελαστεί. Μπορείτε να αλλάζετε διεύθυνση IP στο μηχάνημά σας ώστε να ξαναγίνει δεκτή η ψήφος σας. Χρησιμοποιείτε τον Tor browser για να εμφανίζεστε με διαφορετική διεύθυνση IP κάθε φορά και με κάποια επέκταση να περιορίσετε την δεξαμενή διευθύνσεων σε αυτές για την χώρα σας. Έτσι, θα ψηφίζετε ξανά και ξανά από την Ελλάδα.

Έτσι, το διαδικτυακό δημοσκοπικό εκλογικό αποτέλεσμα έρχεται στα μέτρα σας (και εκθέτει ανεπανόρθωτα τον υποψήφιο που εκλέγεται…).

• Αυτό το hack δεν λειτουργεί όταν για να ψηφίσετε απαιτείται να δώσετε κάποιο άλλο προσωπικό στοιχείο, π.χ. να εισέλθετε στον δικτυακό τόπο που διεξάγει την ψηφοφορία με τα στοιχεία εισόδου σας σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο (π.χ. Facebook Login, Google Login κ.ά.).

Πάντως, η δυνατότητα να ξεγελαστούν τα σχετικά απλά online poll σε websites είναι γνωστή χρόνια και στο YouTube θα βρείτε πλήθος βίντεο που επιδεικνύουν την παραπάνω τακτική. Αυτός είναι και ο λόγος που οι έξυπνοι υποψήφιοι τα αποφεύγουν για ευνόητους λόγους.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι ένας δικτυακός τόπος έχει καταγράψει το προφίλ των τακτικών επισκεπτών του και θεωρεί ότι απευθύνεται σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του πληθυσμού (των ψηφοφόρων) θα ήταν, αν μη τι άλλο, τίμιο να αναφέρει ότι η δημοσκόπηση αυτή δεν μπορεί να είναι επιστημονική.

In.gr Τεχνολογία