Τι συστήνει η Κομισιόν για να αναπτυχθεί η «συνεργατική οικονομία» στην Ευρώπη

Καίρια ερωτήματα για όλους τους εμπλεκόμενους στη λεγόμενη «συνεργατική οικονομία» καλούνται να απαντήσουν τα κράτη μέλη της Ε.Ε., μετά την έκδοση των κατευθυντήριων γραμμών που εξέδωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ο όρος συνεργατική οικονομία αναφέρεται σε υπηρεσίες που παρέχονται με τη μεσολάβηση μιας διαδικτυακής πλατφόρμας και επιτρέπουν σε ιδιώτες ή/και επαγγελματίες, για παράδειγμα, να ενοικιάζουν για λίγο το σπίτι τους, να μοιράζονται το αυτοκίνητό τους και άλλα, εξυπηρετώντας τα μέλη της διαδικτυακής πλατφόρμας.

Uber και Airbnb είναι δύο μόνο από τις πλέον γνωστές διαδικτυακές πλατφόρμες που αντιμετωπίζονται τουλάχιστον με επιφύλαξη, αν όχι με εχθρικότητα, από τους επαγγελματίες -με πλήθος διαδηλώσεων ανά την Ευρώπη-, αφού σε ευρωπαϊκό επίπεδο ευρύτερα δεν έχουν απαντηθεί καίρια ερωτήματα, γεγονός που τους επιτρέπει μεν να λειτουργούν, στη «γκρίζα» όμως ζώνη.

Τα κυριότερα ερωτήματα, αφορούν την απαίτηση για άδεια λειτουργίας από τις ίδιες τις πλατφόρμες στην αντίστοιχη επαγγελματική κατηγορία (π.χ. τουρισμός, μεταφορές), τη σχέση εργασίας των παρόχων υπηρεσιών με την πλατφόρμα (π.χ. οι οδηγοί ταξί με την υπηρεσία εύρεσης ταξί), την φορολόγηση των ιδιωτών παρόχων υπηρεσιών (π.χ. κάποιου που ενοικιάζει περιστασιακά για λίγες ημέρες ένα δωμάτιο στο σπίτι του) και άλλα.

Στις 2 Ιουνίου, η Κομισιόν εξέδωσε τις κατευθυντήριες γραμμές που καλούνται να ακολουθήσουν τα κράτη μέλη της Ε.Ε., αφού επιθεωρήσουν ό,τι ισχύει σήμερα.

Οι οδηγίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνοψίζονται ως εξής:

• Τι είδους απαιτήσεις μπορούν να επιβληθούν για την πρόσβαση στην αγορά; Οι πάροχοι υπηρεσιών θα πρέπει να υποχρεούνται να λάβουν εταιρικές άδειες ή εγκρίσεις στις περιπτώσεις που αυτές είναι απολύτως αναγκαίες για την επίτευξη σχετικών στόχων δημοσίου συμφέροντος. Η απόλυτη απαγόρευση μιας δραστηριότητας θα πρέπει να αποτελεί μόνο την έσχατη λύση.

• Οι πλατφόρμες δεν θα πρέπει να υπόκεινται σε εγκρίσεις ή άδειες όταν έχουν απλώς διαμεσολαβητικό ρόλο μεταξύ των καταναλωτών και των παρόχων της πραγματικής υπηρεσίας (π.χ. υπηρεσίες μεταφορών ή διαμονής).

• Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να προχωρούν σε διαφοροποίηση μεταξύ των απλών πολιτών που παρέχουν υπηρεσίες σε περιστασιακή βάση και των παρόχων που ενεργούν υπό μια επαγγελματική ιδιότητα, για παράδειγμα με τη θέσπιση κατωτάτων ορίων βάσει του επιπέδου της δραστηριότητας.

• Ποιος είναι υπεύθυνος σε περίπτωση προβλήματος; Οι συνεργατικές πλατφόρμες μπορούν να απαλλάσσονται από την ευθύνη για τις πληροφορίες που αποθηκεύουν εξ ονόματος των παρόχων υπηρεσιών. Ωστόσο, οι συνεργατικές πλατφόρμες δεν θα πρέπει να απαλλάσσονται από την ευθύνη για υπηρεσίες που παρέχουν οι ίδιες, όπως π.χ. υπηρεσίες πληρωμών.Επιτροπή ενθαρρύνει τις συνεργατικές πλατφόρμες συνεργασίας να συνεχίσουν να αναλαμβάνουν εθελοντική δράση για την καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης.

• Πώς προστατεύει τους χρήστες το καταναλωτικό δίκαιο της ΕΕ; Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι καταναλωτές απολαμβάνουν υψηλό επίπεδο προστασίας από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, χωρίς ταυτόχρονα να επιβάλλουν δυσανάλογες υποχρεώσεις σε ιδιώτες οι οποίοι παρέχουν απλώς υπηρεσίες σε περιστασιακή βάση.

• Πότε υφίσταται σχέση εργασίας; Το εργατικό δίκαιο εμπίπτει κατά κύριο λόγο στην αρμοδιότητα των κρατών μελών και συμπληρώνεται από τις ελάχιστες κοινωνικές προδιαγραφές και τη νομολογία της ΕΕ. Τα κράτη μέλη μπορούν να λαμβάνουν υπόψη κριτήρια όπως η σχέση εξάρτησης με την πλατφόρμα, η φύση της εργασίας και η αμοιβή, όταν αποφασίζουν εάν ένα πρόσωπο μπορεί να θεωρηθεί ως υπάλληλος μιας πλατφόρμας.

• Ποιοι φορολογικοί κανόνες ισχύουν; Οι πάροχοι υπηρεσιών και οι πλατφόρμες της συνεργατικής οικονομίας οφείλουν να καταβάλλουν φόρους, όπως ακριβώς και οι λοιποί συμμετέχοντες στην οικονομία. Οι σχετικοί φόροι περιλαμβάνουν τον φόρο προσωπικού εισοδήματος, τον φόρο εισοδήματος εταιρειών, καθώς και τον φόρο προστιθέμενης αξίας. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να συνεχίσουν την απλούστευση και τη διασαφήνιση της εφαρμογής των φορολογικών κανόνων για τη συνεργατική οικονομία. Οι πλατφόρμες συνεργατικής οικονομίας θα πρέπει να συνεργάζονται πλήρως με τις εθνικές αρχές για την καταγραφή της οικονομικής δραστηριότητας και τη διευκόλυνση της είσπραξης των φόρων.

Μπορείτε να παρακολουθείτε τις εξελίξεις σχετικά με τη συνεργατική οικονομία στην Ε.Ε. στη διεύθυνση http://ec.europa.eu/growth/single-market/strategy/collaborative-economy/index_en.htm

Δείτε σειρά βίντεο από συνεργατικές πλατφόρμες στην Ευρώπη:

Διαβάστε ένα ενδιαφέρον άρθρο για σκέψη, που υποστηρίζει πως
«η πραγματικήsharing economy» είναι χτισμένη γύρω από τηνκαλή θέληση, την ευγνωμοσύνη και το αμοιβαίο όφελος, όχι το εμπόριο.To μοίρασμαδεν θα πρέπει να απαιτεί αποζημίωση: Η πραγματική sharing economy (ellak.gr)

Ανθή Παναγιωτάκη, @anthi

tech.in.gr