Creative Commons: Αύριο, οι ταινίες θα είναι ελεύθερες και θα τις διανέμουμε εμείς

Τις δυνατότητες διανομής και προβολής ταινιών που διανέμονται ελεύθερα με άδειες Creative Commons επιχειρεί να αναδείξει το πρώτο Nordic Creative Commons Film Festival που ξεκινά στις 30 Αυγούστου και ολοκληρώνεται στις 8 Σεπτεμβρίου 2013 σε διάφορες χώρες.

Το Φεστιβάλ περιλαμβάνει 40 ταινίες Creative Commons: μπορείτε να τις δείτε στο σάιτ του Φεστιβάλ.

O καθηγητής Λόρενς Λέσσιγκ, πρωτοπόρος στο κίνημα για την προώθηση των αδειών Creative Commons και καθηγητής Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ υποστηρίζει ότι, κάποια μέρα κανείς δεν θα μπορεί να φανταστεί ότι η διανομή ταινιών δεν γινόταν πάντα έτσι, ελεύθερα, με μια απλή πρόσκληση ενός φίλου ή μιας παρέας, ότι υπήρχαν εταιρείες διανομής και σινεμά όπου έπρεπε να καταβάλλει κανείς εισιτήριο για να δει την προβολή. Η διανομή ταινιών θα γίνεται όπως θα γίνει στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου 2013 στο hackerspace.gr. (το hackerspace.gr στο tech.in.gr)

Το Creative Commons Film Festival φιλοξενείται από οικοδεσπότες με διαφορετικό προφίλ (πανεπιστήμια, παμπ, hackerspaces κ.λπ.) με την μέθοδο του λεγόμενου crowdsourcing: οι δημιουργοί προσφέρουν τις ταινίες τους με άδεια CC και ομάδες σε όλο τον κόσμο αναλαμβάνουν να φιλοξενήσουν τις προβολές.

Στην Αθήνα τον ρόλο του οικοδεσπότη θα παίξει το Hackerspace.gr πραγματοποιώντας προβολές στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συνολικά 8 ταινίες μικρού μήκους, 5 ντοκιμαντέρ και 2 ταινίες μεγάλου μήκους με αγγλικούς υπότιτλους.

• Η είσοδος για τις προβολές θα είναι ελεύθερη, αλλά για την καλύτερη διαχείριση του χώρου απαιτείται κράτηση θέσεων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα προβολών και κρατήσεις, επισκεφτείτε το wiki του hackerspace.gr

Δείτε το μήνυμα του Λόρενς Λέσσινγκ και ακούστε τι λένε οι δημιουργοί ταινιών Creative Commons.

• hackerspace.gr | «Μοιραζόμαστε τον κώδικά μας, μοιραζόμαστε τις ιδέες μας»

Ο καθηγητής Λέσσιγκ και οι άδειες Creative Commons

Ο καθηγητής Λέσσιγκ διδάσκει Δίκαιο στο Στάνφορντ, το Πανεπιστήμιο στο οποίο έχει ιδρύσει το Κέντρο για το Ίντερνετ και την Κοινωνία (http://cyberlaw.stanford.edu/). Ο Λέσσιγκ είναι ένας από τους πρωτοπόρους, ο οποίος μαζί με ομοϊδεάτες του ίδρυσαν το Electronic Frontier Foundation. Εκεί, μια μεγάλη ομάδα εθελοντών εργάζεται για την προστασία των «ψηφιακών» μας δικαιωμάτων.

Ο Λέσσιγκ υπήρξε μάρτυρας της επέκτασης ισχύος του copyright για πολλοστή φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στα μάτια του η επέκταση αυτή ήταν αυθαίρετη. Ο χρόνος που απαιτείται πλέον για να αποτελέσει κτήμα όλων μας, να περάσει δηλαδή στο λεγόμενο public domain, το έργο ενός δημιουργού έχει ξεπεράσει τον αιώνα. Ο Λέσσιγκ όμως πιστεύει ότι η συνεχής επέκταση της διάρκειας του copyright (από τα 17 χρόνια το 1787 σε περισσότερα από 200 χρόνια σήμερα στις ΗΠΑ) υπονομεύει τον πολιτισμό μας. Όπως διατείνεται, πάντοτε οι νέες ιδέες βασίζονται στις ήδη υπάρχουσες. Εντούτοις, μπροστά στο φόβο της ελεύθερης διακίνησης των έργων ανεξέλεγκτα στο Internet, ή παλαιότερα το φόβο των φωτοαντιγραφικών και των συσκευών αντιγραφής CD η δισκογραφική βιομηχανία επιχείρησε και πέτυχε την επέκταση του copyright. Ποια είναι όμως η θέση των καλλιτεχνών;

Ο Λέσσιγκ διέκρινε ότι οι καλλιτέχνες δεν είχαν τα μέσα για να πάρουν θέση στο ζήτημα. Αποφάσισε λοιπόν να κάνει κάτι για αυτό και έτσι ξεκίνησε το έργο Creative Commons με τη σύσταση μιας μη κερδοσκοπικής επιχείρησης. Έτσι δημιουργήθηκαν οι άδειες CC, οι οποίες κάνουν εξαιρέσεις στον γενικό κανόνα που επιβάλλει το copyright. Δίνει τη δυνατότητα στους καλλιτέχνες να επιλέξουν υπό ποιους όρους θα διαθέτουν τα έργα τους στο κοινό, λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη των μηχανών και του Διαδικτύου.

Oι άδειες CC

Οι άδειες CC (αρκτικόλεξο των Creative Commons) συνοδεύουν σήμερα τα έργα με το διακριτικό Some Rights Reserved (σε αντίθεση με το All Rights Reserved). Ο Λέσσιγκ προτρέπει τους δημιουργούς να προσφέρουν τα έργα τους διαλέγοντας από την πληθώρα των όρων μιας τέτοιας άδειας. Έχει μάλιστα συντάξει τις άδειες αυτές σε τρεις μορφές.

H πρώτη, απλοποιημένη μορφή της μια άδειας CC ονομάζεται Commons Deed και είναι γραμμένη σε απλή γλώσσα ώστε να γίνεται κατανοητή από όλους με τη βοήθεια σχετικών εικονιδίων. Η δεύτερη έκδοση ονομάζεται Legal Code και είναι γραμμένη με νομικούς όρους ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα δικαστήρια. Τέλος, η τρίτη μορφή μιας άδειας CC ονομάζεται Digital Code. Αυτή επιτρέπει στις μηχανές αναζήτησης και άλλες διαδικτυακές εφαρμογές να αναγνωρίσουν ότι ένα έργο, διαθέσιμο στο Διαδίκτυο διέπεται από τους όρους που έχει θέσει ο δημιουργός του, τις οποίες θα δούμε στη συνέχεια.

• Στο Φεστιβάλ των… Κοινών, σταρ η Ανοικτή Πρόσβαση και η Ανοικτή Γνώση

Οι βασικοί όροι υπό τους οποίους μπορεί να διατεθεί ένα έργο είναι τέσσερις.

1. Ο πρώτος καλύπτει την ανάγκη του δημιουργού για αναγνώριση., ο οποίος ζητά να αναφέρεται το όνομά του κάθε φορά που χρησιμοποιείται το έργο του Ονομάζεται Attribution και συνοδεύεται από ένα χαρακτηριστικό εικονίδιο: έναν κύκλο που περιέχει τη λέξη “By:” («Από»).
2. Ο δεύτερος όρος (Non Commercial) αναφέρεται στην επιλογή του δημιουργού να επιτρέψει την διανομή, αναπαραγωγή, αντιγραφή και προβολή του έργου του υπό την προϋπόθεση ότι αυτό δεν θα γίνει με σκοπό το οικονομικό όφελος.
3. Επίσης, η άδεια CC επιτρέπει στο δημιουργό να απαγορεύσει τις επεμβάσεις στο έργο του και την αναδημοσίευση παράγωγων έργων βασισμένων στο δικό του. Ο όρος αυτός αναφέρεται ως No Derivative Works.
4. Τέλος, ο τέταρτος όρος ονομάζεται Share Alike και δανείζεται πολλά από τη φιλοσοφία των αδειών GPL με τις οποίες καλύπτεται το ελεύθερο λογισμικό (εξάλλου, οι άδειες CC δεν αναφέρονται σε έργα λογισμικού). Εάν μια άδεια CC περιλαμβάνει τον όρο Share Alike, ο δημιουργός επιτρέπει τη διανομή, αντιγραφή, αναπαραγωγή και προβολή του έργου του αλλά και την παραγωγή νέων έργων βασισμένων στο δικό του υπό τον όρο ότι οι νέες δημιουργίες θα διέπονται από τους ίδιους όρους που όρισε κι εκείνος. Αυτό σημαίνει ότι τα νέα έργα θα μπορούν τουλάχιστον να κυκλοφορήσουν ελεύθερα για να αποτελέσουν τροφή για τη δημιουργία νέων έργων.

Τέλος, ο δημιουργός μπορεί να δημιουργήσει έντεκα πιθανούς συνδυασμούς των όρων αυτών.

Αποτέλεσμα της προσπάθειας των Creative Commons ήταν η έκδοση έργων με ορισμένα, όχι όμως τα δικαιώματα δεσμευμένα (Some Rights Reserved).

Οι άδειες CREATIVE COMMONS επιτρέπουν την ελεύθερη χρήση ενός έργου πέρα από τα όρια του «fair use». Προτείνουν κυρίως τη μη αποκλειστική εκμετάλλευση του έργου, την τήρηση διατυπώσεων για την απονομή των σχετικών αδειών και το μαρκάρισμα των έργων προκειμένου να είναι δυνατός ο εύκολος εντοπισμός τους με τη χρήση μηχανών αναζήτησης περιεχομένου στο Διαδίκτυο.

• Ελεύθερη δημόσια αναπαραγωγή μουσικής CC από το ccradio.ellak.gr
• Η πορεία των αδειών Creative Commons στην Ελλάδα και τον κόσμο
• Πνευματική Δημιουργία και Διαδίκτυο: Ποιός, πραγματικά, απειλείται από την πειρατεία;

Σκοπός του συστήματος των αδειών CREATIVE COMMONS δεν είναι η ανατροπή ή κατάργηση της πνευματικής ιδιοκτησίας, αλλά ο επαναπροσδιορισμός των κανόνων της και η δημιουργία νέας ισορροπίας δημιουργών, χρηστών και έργων πνευματικής ιδιοκτησίας με βάση τις αρχές του Διαδικτύου.

Ανθή Παναγιωτάκη

@techingr

In.gr Τεχνολογία